Dossier
Agrarisch natuurbeheer
Agrarisch natuurbeheer is een concept waarbij agrarische ondernemers verschillende maatregelen nemen op en rond hun bedrijf ten gunste van natuur en landschap. Wageningen University & Research doet onderzoek naar het effectiever maken van agrarisch natuurbeheer, door betere maatregelen, een betere ruimtelijke planning en meer samenwerking tussen boeren en met terreinbeheerders.
Goed monitoren van de effecten blijft belangrijk, net als onderzoek naar een betere inpassing van natuur in de bedrijfsvoering, de motivatie van boeren en de beste manier voor de overheid om te sturen. Actuele vragen gaan onder andere over de organisatievorm met collectieven en over een betere verbinding met de maatschappij en de keten.
Nieuws over agrarisch natuurbeheer
-
Opportunities for Dutch dual-purpose breeds for nature-inclusive dairy farming
- Research shows the potential of Dutch cattle breeds for sustainable, nature-inclusive agriculture. -
Handvatten voor een succesvol agrarisch natuurbeheer
- Het kabinet heeft vanaf 2026 structureel 500 miljoen euro per jaar extra beschikbaar gesteld voor agrarisch natuurbeheer. Onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving en Wageningen Environmental Research hebben naar aanleiding hiervan een policybrief over agrarisch beheer opgesteld. Hierin wordt aangegeven op welke wijze het Rijk kan zorgen voor een effectieve besteding van de 500 miljoen euro per jaar aan extra middelen. Effectieve besteding betekent dat agrarisch natuurbeheer een substantiële bijdrage levert aan realisatie van (inter)nationale natuur-, milieu- en klimaatdoelen. Voor volledig doelbereik is echter alleen agrarisch natuurbeheer niet voldoende. Er is ook generiek milieu- en waterbeleid en extra natuur nodig.
-
Ecologische effectiviteit van ANLb vraagt om grotere inspanning
- Het huidige Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) draagt lokaal bij aan biodiversiteit, maar is in de huidige vorm niet voldoende om de brede afname van boerenlandvogels en andere soorten te stoppen. Dat blijkt uit de ecologische evaluatie van het ANLb, die op 25 maart is gepresenteerd aan minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselveiligheid en Natuur (LVVN). -
Hoeveel kan natuurinclusieve landbouw bijdragen aan een duurzamer landelijk gebied?
- De landbouw in Nederland staat voor grote uitdagingen. Om problemen rondom stikstof, klimaatverandering, waterkwaliteit en biodiversiteit aan te pakken, zoekt de overheid naar duurzame oplossingen. Nieuw onderzoek van Wageningen University & Research laat zien dat natuurinclusieve landbouw hieraan een belangrijke bijdrage kan leveren. Maar hoe groot is die bijdrage? -
Meer kruidenrijk grasland: kansen voor het veenweidegebied
- Meer extensief beheerd kruidenrijk grasland: dat kan een sleutel zijn voor herstel van biodiversiteit in het veenweidegebied. In de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden liggen er kansen om het areaal aan kruidenrijk grasland te vergroten. Dat is een van de conclusies van een meerjarig en veelzijdig onderzoek in dit veenweidegebied. -
Orde in de brede waaier aan visies op landbouw en natuur
- Er bestaat een brede waaier aan visies op de gewenste toekomst van landbouw en natuur. Ze zijn hoorbaar in een gepolariseerd debat over hoe die toekomst er uit zou moeten zien en hoe die toekomst bereikt zou moeten worden. Maar wat zijn nu precies de verschillen en overeenkomsten tussen al die visies? Voor de Landbouw-Natuurverkenning die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voorbereidt, brachten onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) de veelheid aan visies in beeld. -
Natuurinclusieve melkveehouders planten struweelhagen
- Afgelopen weken zijn bij Martijn en Ursula te Brake op Hoeve ’t Ros in het Woold bij Winterswijk en bij Gerbert en Linda Krukerink van melkveebedrijf Baneman in Geesteren, struweelhagen ingeplant. De struweelhagen vergroten niet alleen de biodiversiteit en verfraaien het landschap, maar spelen ook een functionele rol spelen in de bedrijfsvoering. -
‘Hedgerow 2.0’ planted on Agro-Innovation Centre De Marke
- A 350-metre-long innovative hedgerow has been planted near the Agro-Innovation Centre De Marke in Hengelo (Gelderland). The hedgerow is to serve as an example for future hedgerows and wooded banks on dairy farms that are transitioning towards a more nature-inclusive business model. Farmers can visit De Marke to view examples of hedgerows. -
Huidige Europese regelgeving belemmert doelsturing natuurinclusieve landbouw
- Rijk en provincies zien veel potentie in doelsturing om verduurzaming van de landbouw in Nederland te bevorderen. Doelsturing geeft boeren speelruimte om zelf te kiezen welke maatregelen ze willen nemen en biedt mogelijkheden voor beloning. Op dit moment staat Europese regelgeving grootschalige invoering echter in de weg. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen Environmental Research. -
What we can learn from nature-inclusive farmers in Thailand and the Netherlands
- To bring about a more sustainable future, we need to drastically change what we eat. Wageningen University & Research (WUR) scientists offer a taste of different food systems by looking at local initiatives for sustainable food production. Like biodiversity-positive Dutch farmers and indigenous people in Thailand who govern their own production forest.
Projecten agrarisch natuurbeheer
-
Kennisdesk thema Biodiversiteit in de kringlooplandbouw
- De thema-coordinator van dit thema is verantwoordelijk voor: de communicatie en afstemming met LNV, zowel beleidsdirecties als directie SK&I; het bewaken van de samenhang tussen de BO-projecten binnen het MMIP A5, met de PPS-projecten binnen het MMIP A5 en met overige relevante projecten binnen andere MMIPs; het opstellen van het werkplan en de jaarrapportage, ter verantwoording van het onderzoek dat is uitgevoerd; en communicatie naar externe partijen van het BO-onderzoek.
Activiteiten die bijdragen aan het realiseren van bovenstaande punten zijn oa een op een afstemming met projectleiders, organiseren van inhoudelijke bijeenkomsten met projectleiders, onderhouden van contact met LNV, opstellen werkplan en jaarrapportage. -
De bijdrage van agrobiodiversiteit aan gewasgezondheid op het agrarisch bedrijf
- De agrarische sector ziet het belang van biodiversiteit, zeker als verbinding tussen boer en burger en daarmee ook in verband met het maatschappelijk draagvlak voor de sector. Vragen liggen er vooral in de effectieve en betrouwbare toepasbaarheid van biodiversiteitsprincipes. In dit project werken agrarische sectoren aan het vergroten van kennis over (agro)biodiversiteit; voor een gezond en weerbaar teeltsysteem en met een nadrukkelijker bijdrage van natuurlijke vijanden. -
Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw: in theorie en praktijk
- De akkerbouw kan een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel van biodiversiteit. Om dat te realiseren is onder andere nodig dat biodiversiteitsprestaties meetbaar en inzichtelijk worden gemaakt en akkerbouwers weten wat ze kunnen doen om de biodiversiteit te verbeteren. Daarvoor is nodig dat biodiversiteitsprestaties meetbaar worden gemaakt en akkerbouwers weten wat ze kunnen doen om de biodiversiteit te verbeteren. De BiodiversiteitsMonitor Akkerbouw maakt deze prestaties meetbaar en maakt het mogelijk dat akkerbouwers daarvoor worden gewaardeerd en beloond door verschillende partijen. -
Monitoring van de habitatkwaliteit tbv ANLb
- Monitoring van ANLb richt zich tot dusver op de aantallen van de doelsoorten. Het primaire effect is evenwel beïnvloeding van de habitatkwaliteit. Dit project richt zich op het ontwikkelen van een monitoringssystematiek hiervoor. Voortbouwend op het in 2019 en 2020 ontwikkelde concept wordt dit jaar de volgende stap naar de praktijk gezet. -
Field strip mixture used by farmers collectives in the Netherlands
- In the Netherlands farmer collectives are stimulated to develop field strips to support biodiversity and pest control. Different mixtures are used depending on the collective and region. In this project a review is made of the mixture used and how they support biodiversity and pest control. -
GLB Transactiekosten Groen Blauwe architectuur
- De focus van het onderzoek is om inzicht te geven in de private transactie/organisatiekosten van collectief agrarisch natuurbeheer in Nederland in de context van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. -
DiverIMPACTS
- Gewasdiversiteit in tijd en ruimte kan sterk bijdragen aan resource efficiency, fysieke opbrengst en robuustheid van landbouwproductiesystemen. Dit project brengt de voor- en nadelen en de belemmeringen voor de toepassing van een hogere gewasdiversiteit in kaart. Door een ketengerichte aanpak worden mogelijkheden ontwikkeld om de gesignaleerde belemmeringen op te heffen. -
Effectiever ANLB door agrarische professionaliteit
- Vorig jaar heeft de evaluatie van het agrarisch natuurbeheer plaatsgevonden. Deze evaluatie bestond onder andere uit een landelijke analyse van de ruimtelijke samenhang van het beheer. Dit jaar wordt deze analyse nogmaals uitgevoerd, maar dan op het schaalniveau van de agrarische collectieven. Dit maakt het mogelijk om te onderzoeken of er een verband is tussen de professionaliteit van de agrarische collectieven en de ecologische effectiviteit waarmee het beheer wordt uitgevoerd. -
Proef biologische strokenteelt in Valthermond
- Onderzoekers van Wageningen Universiteit en Research (WUR) doen onderzoek naar biologische strokenteelt bij proefboerderij 't Kompas in Valthermond. Op een proefakker worden stroken met verschillende gewassen geteeld, zoals aardappel, gerst, suikermais en grasklaver. Er wordt onderzocht wat dit betekent voor de opbrengst, ziekten en plagen, de biodiversiteit en de kwaliteit van de bodem. -
Herleven van agro-ecologische tradities in kloosters
- Het Dominicanenklooster in Zwolle wilde onderzoeken wat haar rol kan zijn in het stimuleren van agro-ecologische landbouw in de omgeving van Zwolle. In dit project hebben verschillende studenten onderzoek gedaan naar de agro-ecologische kennis en praktijken binnen het Dominicanenklooster en andere kloosters en hebben zij gekeken hoe deze praktijken versterkt kunnen worden.
Gerelateerde dossiers
-
Agroforestry
- De term agroforestry wordt vaak gebruikt voor landbouwsystemen waarin houtigen, zoals bomen en struiken, worden gecombineerd met landbouwgewassen of veeteelt, op hetzelfde stuk land. In Nederland scharen we voedselbossen, landbouwsystemen met alleen maar meerjarige plantensoorten, ook onder agroforestry. Deze vorm van mengteelt kan positief uitwerken op o.a. de biodiversiteit, de bodemvruchtbaarheid en de aantrekkelijkheid van het landschap. -
Multifunctional agriculture
- Multifunctional agriculture is an umbrella term used to indicate companies that combine their agricultural production and environment with services to society: care farming, farm education, farm shops/short chains, agricultural day care, agricultural nature management and agrotourism. Key to these services is the relationship between farms and civilians/consumers. In other words, multifunctional agriculture is the reconnection of agriculture to society.